Phụ nữ sau khi sinh nên kiêng cử và ăn thực phẩm gì?

Đối với phụ nữ sau khi sinh thì việc có một chế độ dinh dưỡng đặc biệt là một điều vô cùng tất yếu để nhằm hồi phục sức khỏe và bồi bổ những dưỡng chất cần thiết cho người mẹ. Nhưng cũng có một số người mẹ trong lần đầu sau khi sinh vẫn còn đang phân vân về vấn để kiêng cử và nên sử dụng thực phẩm gì để tốt cho sức khỏe, nhất là tránh khỏi những tác dụng phụ gây ảnh hưởng.

Điều này cũng được xem khá là quan trọng vì những dưỡng chất thiết yếu từ những thực phẩm được tiêu thụ sẽ góp phần tăng thêm chất lượng sữa mẹ, khi đó sức khỏe của trẻ nhỏ cũng được nâng cao và hấp thụ đầy đủ dinh dưỡng hơn.

Những thực phẩm dành cho mẹ bầu sau khi sinh

1. Cá hồi

Loại cá này được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá là thực phẩm tốt nhất cho sức khỏe của người mẹ sau thai kỳ. Tương tự như những thành phần dinh dưỡng của những loại cá khác; trong cá hồi còn chứa nhiều hoạt chất DHA đóng vài trò thiết yếu cho sự phát triển hệ thần kinh ở trẻ nhỏ. Người mẹ sau thai kỳ trong cơ thể sẽ tiết ra hoạt chất này và chuyển hóa vào trong thành phần sữa mẹ.

Điều này sẽ giúp cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể của bé khi bú sữa mẹ. Ngoài ra khi người mẹ hấp thụ DHA từ cá hồi cũng có thể cải thiện tâm trạng, cho tình thần sảng khoái và đầu óc minh mẫn hơn; qua đó giúp giảm thiểu khả năng bị trầm cảm thường hay mắc phải sau khi sinh.

Tuy nhiên theo khuyến cáo của bác sĩ chuyên khoa, với một người bình thường chỉ nên tiêu thụ khoảng 336g cá hồi cho mỗi tuần; lý do là bởi trong thành phần của cá cũng chứa một lượng ít chất độc thủy ngân có thể gây hại cho sức khỏe nếu dùng liều lượng quá nhiều.

2. Loại sữa ít chất béo

Sữa cũng là một trong những thực phẩm cần thiết cho sức khỏe của cả mẹ lẫn bé, nhất là các loại sữa chua hoặc phô mai. Trong thành phần của sữa có chứa dồi dào các dưỡng chất vitamin, đặc biệt là vitamin D có khả năng cải thiện cấu trúc xương giúp xương khớp luôn chắc khỏe và dẻo dai. Bên cạnh đó các khoáng chất như canxi, kali, kẽm,… còn giúp bồi bổ sức khỏe người mẹ, hạn chế tối đa các nguy cơ hình thành các căn bệnh thường gặp.

Ngoài ra, trong giai đoạn mang thai thì việc uống sữa để cung cấp đầy dủ dinh dưỡng cho thai nhi cũng là việc làm thiết yếu nhất, vì trong giai đoạn này thai nhi sẽ có khả năng hấp thụ mọi dinh dưỡng đầy đủ hơn và nâng cao sức khỏe chống lại các bệnh tật bẩm sinh. Liều lượng sữa tốt nhất cho người mẹ trong thời điểm sau khi sinh là 705ml sữa cho mỗi ngày.

3. Thịt bò

Trước và sau thai kỳ luôn là những thời điểm người mẹ cần phải luôn được cung cấp nguồn năng lượng cần thiết để giúp cho cơ thể luôn được khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Bởi vậy việc sử dụng thịt bò là yếu tố góp phần quan trọng trong việc bổ sung năng lượng và hàm lượng chất sắt cần thiết cho cơ thể người mẹ. 

Ngoài ra, người mẹ khi đang trong thời điểm cho con bú cũng cần phải bổ sung protein và vitamin B12 để cải thiện chất lượng sữa và bồi bổ sức khỏe cho bé nhiều hơn. Thịt bò được xem là một trong những nguồn cung cấp dồi dào cả hai loại hoạt chất trên; người mẹ tốt nhất là nên bổ sung loại thực phẩm này vào khẩu phần ăn mỗi ngày để bồi bổ sức khỏe cho cả mẹ lẫn bé. Tuy nhiên nên lựa chọn tiêu thụ những loại thịt bò nạc để tránh hấp thụ quá nhiều chất béo từ các loại thịt khác.

4. Rau xanh các loại

Các loại rau xanh nói chung hầu hết đều chứa trong mình hàm lượng vitamin A dồi dào rất tốt cho cả mẹ và trẻ nhỏ. Hơn nữa, đây còn là nguồn cung cấp các khoáng chất như canxi, vitamin C, chất sắt cùng với một số nguyên tố vi lượng khác giúp cải thiện hoạt động của các bộ phận trong cơ thể người mẹ.

Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa còn giúp nâng cao hệ miễn dịch và ngăn ngừa sự phát triển của các căn bệnh liên quan đến hệ tim mạch. Ngoài việc bổ sung các loại rau xanh thì bạn vẫn có thể dùng thêm một số loại đậu cũng mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe, đặc biệt là những loại đậu có màu sắc đậm như đậu đen hay đậu thận. Thực phẩm này khi hấp thụ sẽ giúp giảm thiểu tình trạng thiếu máu và điều hòa kinh nguyệt cho phụ nữ sau khi sinh.

5. Các loại trái cây

Theo các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị, đối với phụ nữ sau khi sinh và đang cho con bú mỗi ngày nên cung cấp khoảng 150g trái cây các loại hoặc các dạng nước trái cây để bổ sung các dinh dưỡng thiết yếu. Đặc biệt là các loại trái cây thuộc họ cam quýt vì những loại thực phẩm này chứa nhiều hàm lượng vitamin C cùng với một số khoáng chất có lợi khác.

Thông thường phụ nữ sau giai đoạn sinh đẻ cần nhiều lượng vitamin C hơn so với lúc mang thai nên việc tiêu thụ nhiều loại trái cây họ cam quýt sẽ giúp hỗ trợ cung cấp nguồn dưỡng chất này. Ngoài ra còn một loại trái cây khác có chứa những dưỡng chất tương tự là quả việt quất, đây là một dạng trái cây mọng nước chứa trong nó vô vàn chất dinh dưỡng thiết yếu và nguồn năng lượng nhất định cho cơ thể người mẹ trong giai đoạn sau khi sinh. 

6. Trứng

Trứng là thực phẩm cho mẹ sau sinh vừa dễ nấu vừa đáp ứng được nhu cầu protein hàng ngày rất tốt nên sẽ là món không thể thiếu trong thực đơn cho phụ nữ sau sinh. Bạn có thể xào trứng để ăn vào buổi sáng, luộc trứng ăn trong bữa trưa hoặc chiên trứng ăn vào bữa tối.

Bạn hãy lựa chọn nơi mua trứng thật kỹ càng để có được trứng sạch. Ngoài ra, bạn có thể mua trứng DHA để tăng cường lượng axit béo quan trọng này trong sữa cho con bú.

7. Loại ngũ cốc nguyên hạt

Khi bước vào giai đoạn chăm con, người mẹ phải luôn phải thức đêm và phải cần có một nguồn năng lượng nhất định để có thể chăm sóc con cái tốt hơn. Vì thế bạn có thể bổ sung vào khẩu phần ăn cho mỗi buổi sáng loại ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện sức khỏe và cung cấp đầy đủ năng lượng hơn cho cơ thể.

Hơn nữa đây còn là loại thực phẩm lành mạnh và chứa ít chất béo nên có thể dùng thường xuyên mà không lo ngại về nguy cơ bị tăng cân. Ngoài ra một số loại ngũ cốc còn có chứa nhiều dưỡng chất như vitamin và khoáng chất thiết yếu khác giúp đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hằng ngày cho người mẹ.

Nếu không hợp khẩu vị, bạn cũng có thể dùng dạng bánh mì ngũ cốc để dùng thay thế cho các loại ngũ cốc nguyên hạt, đồng thời trong loại bánh mì này còn chứa hoạt chất axit folic có vai trò thiết yếu cho sự phát triển của trẻ nhỏ.

8. Gạo lứt

Phụ nữ sau khi sinh thường hay lo ngại về việc tăng cân nên luôn chọn những thực phẩm ít hàm lượng carbs để duy trì cân nặng, việc này là hoàn toàn sai và thậm chí khiến cho cơ thể bị suy nhược ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tuy nhiên việc duy trì cân nặng bằng cách sử dụng loại thực phẩm làm từ gạo lứt sẽ giúp người mẹ cải thiện sức khỏe và còn giữ được vóc dáng như ban đầu. Hơn nữa, khi tiêu thụ gạo lứt sẽ cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho bé mà còn chứa ít hàm lượng carbs rất tốt cho phụ nữ sau khi sinh.

Những thực phẩm không nên dùng sau thai kỳ

1. Tỏi

Tuy đây là gia vị được ưa dùng trong các bữa ăn nhưng vị nồng của thực phẩm này có thể sẽ gây khó chịu cho bé và thậm chí có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ khi tiếp xúc với tỏi. Ngoài ra, nếu người mẹ ăn quá nhiều tỏi cũng sẽ làm ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ và khiến cho trẻ trở nên lười bú sữa mẹ. 

2. Cà phê

Cà phê tuy giúp tăng cường năng lượng và giữ cho tinh thần luôn thoải mái, tỉnh táo nhưng sẽ rất dễ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ. Lý do là bởi thành phần caffein có trong thức uống này có thể khiến trẻ mất ngủ và gây cảm giác khó chịu trong người.

3. Chocolate

Loại thực phẩm này cũng có chứa lượng caffein như cà phê nên cũng có khả năng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ. Trong giai đoạn cho con bú, nếu trẻ nhỏ có hiện tượng mất ngủ và cảm giác khó chịu trong người thì tốt nhất bạn nên hạn chế sử dụng thực phẩm này để tránh làm ảnh hưởng đến bé nhé.

4. Thức uống có cồn

Những loại thức uống có chứa cồn như rượu bia sẽ gây ảnh hưởng tới sữa mẹ và thậm chí sức khỏe của người mẹ; vậy nên tốt nhất người mẹ nên tránh tiếp xúc những loại thức uống này trong giai đoạn cho con bú để giữ cho chất lượng sữa mẹ tốt nhất cho bé. Thành phần cồn khi hấp thụ vào cơ thể bé có thể tạo cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ; ngoài ra còn khiến cho khả năng tạo sữa ở người mẹ cũng bị giảm đi.

5. Đậu phộng

Thực phẩm này là một trong những loại thực phẩm rất dễ gây ra những triệu chứng dị ứng thường gặp ở những người có cơ địa nhạy cảm với dị ứng da. Một số hiện tượng dị ứng có thể kể đến như nổi mẫn đó,cảm giác khó chịu, khó thở, tiêu chảy, buồn nôn…

Vì thế người mẹ đang trong giai đoạn cho con bú nên tránh sử dụng những thực phẩm chế biến từ đậu phộng để bảo vệ trẻ khỏi dấu hiệu dị ứng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

6. Thực phẩm cay nóng

Ngoài ra việc ăn nhiều đồ cay hoặc quá nóng cũng sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ, thậm chí là trước thai kì hay với người bình thường. Khi ăn quá nhiều thực phẩm cay nóng sẽ làm kích ứng hệ tiêu hóa, nồng độ dịch axit dạ dày sẽ tăng lên và khiến cho cơ thể cũng bị ảnh hưởng theo; thậm chí còn gây ra hiện tượng loét dạ dày, các triệu chứng liên quan đến hệ tiêu hóa cũng có khả năng xảy ra cao hơn.

7. Thực phẩm chứa dầu mỡ nhiều

Sau khi sinh hoặc trong giai đoạn cho con bú, người mẹ tốt nhất hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa dầu mỡ nhiều, nhất là các món ăn chiên xào để tránh nguy cơ tích tụ lượng mỡ xấu trong máu.

Việc tích tụ lượng mỡ xấu trong cơ thể sẽ khiến cho khả năng tăng cân cao hơn và dễ bị mắc phải những căn bệnh liên quan đến tim mạch, không tốt cho sức khỏe của mẹ lẫn trẻ nhỏ.

Thay vào đó hãy thay thế sử dụng thường xuyên những thực phẩm được chế biến dưới dạng luộc sẽ cải thiện được sức khỏe và bồi bổ thêm nhiều dưỡng chất khác.

Những điều phụ nữ sau khi sinh cần lưu ý

Ngoài việc có chế độ dinh dưỡng tốt sau khi sinh thì cũng còn một vài điều khác mà bạn cần phải lưu ý để có thể bảo vệ sức khỏe được tốt hơn.

Tắm rửa thường xuyên 

Phụ nữ sau thai kỳ thường rất hay dễ ra mồ hôi, nhất vào thời điểm khi ngủ và sau khi tỉnh dậy do tuyến mồ hôi trong giai đoạn này sẽ hoạt động nhiều hơn. Bên cạnh đó, sức khỏe của phụ nữ trong giai đoạn này sẽ yếu hơn bình thường, sức đề kháng cũng không cao sẽ rất dễ gặp phải tình trạng viêm nhiễm da do các vi khuẩn, nấm khuẩn bám nhiều trên bề mặt da. Vì thế việc tắm rửa thường xuyên sẽ giúp cho cơ thể luôn sạch sẽ và hạn chế được tình trạng viêm nhiễm da.

Tránh tiếp xúc với gió

Phụ nữ trong giai đoạn sau khi sinh thường sẽ có sức khỏe yếu, sức đề kháng cũng không cao nên rất dễ mắc bệnh. Vì thế tốt nhất nên hạn chế ra ngoài hoặc tránh tiếp xúc trực tiếp với gió để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Ngoài ra cũng phải giữ cho môi trường trong phòng luôn được thông thoáng và sạch sẽ để bảo vệ sức khỏe của người mẹ tốt hơn.

Áp dụng phương pháp duy trì vóc dáng

Phụ nữ sau khi sinh thường hay lo ngại về vấn đề vóc dáng bị biến đổi và tình trạng dễ bị tăng cân. Vậy nên họ thường xuyên áp dụng các phương pháp giảm cân nhanh chóng, thậm chí là sử dụng biện pháp bó bụng để duy trì vóc dáng như ban đầu; việc làm này là hoán toàn sai lầm và thậm chí làm ảnh hưởng xấu đến cơ thể người mẹ.

Vì sau khi sinh cơ thể người mẹ còn yếu, các bộ phận trong cơ thể không hoạt động được như bình thường nên việc tránh gây tác động mạnh làm ảnh hưởng đến các cơ quan là điều quan trọng.